اللمعة الدمشقية (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی


اللمعة الدمشقية في فقه الإمامية دوره کامل فقه شیعه است تالیف محمد بن مکی جزینی عاملی، معروف به شهيد اول (م 786 ق). این کتاب به همراه شرحش از شهید ثانی با نام «الروضة البهيّة» جزء کتابهای درسی حوزه های علمیه شیعه است.

نویسنده محمد بن مکی شهید اول
موضوع فقه شیعه
زبان عربی
تعداد جلد 1

اللمعة الدمشقية

زندگی نامه مؤلف

شمس‌الدين ابوعبدالله محمد بن محمد بن حامد بن مكى جزينى عاملى]]، معروف به شهيد اول در سال 734 در «جزین» از توابع جبل عامل لبنان به دنیا آمد. او مقدمات علوم دینى و فقه را نزد پدرش و شیخ اسدالدین آموخت و در شانزده سالگى وارد شهر تاریخى حله شد و در آنجا از محضر فخرالمحققین، فرزند علامه حلى و دیگران به تحصیل پرداخت. شهید جمعاً پنج سال در حله زیست.

در اثناى این مدت به بغداد، كربلا، نجف اشرف، كوفه و دیگر نقاط عراق هم سفر كرد. هنگامى كه 21 سال داشت از عراق خارج شد و به وطن «جزین» بازگشت. سپس به منظور دیدار با سایر علماى اسلامى، اعم از شیعه و سنى به سیر آفاق پرداخت و در مصر، فلسطین، سوریه، مكه و مدینه از محضر بسیارى از علماى فریقین بهره گرفت.

گویا در اواخر عمرش به دمشق كه اكنون مركز سوریه است و در گذشته مجمع علماى عامه بوده و جماعتى از شیعه هم در آن سكونت داشته اند، رفته و اقامت نموده است و به همین جهت به دمشقى معروف شده است. وى در 52 سالگى در دمشق به وسیله «بیدَمر» به شهادت رسید و سپس به دار آویخته شد و پس از آن بدن او را سوزاندند.

محتوای کتاب

این كتاب متنى مختصر و در عین حال یك دوره كامل ابواب فقه شیعه امامیه از طهارت تا دیات است. شیخ حر عاملى مى نویسد: «شهید یك سال در قلعه شام محبوس بود و كتاب لمعه را در زندان در مدت هفت روز تألیف كرد؛ حال آن كه از منابع فقهى غیر از كتاب مختصر نافع تألیف محقق اول (صاحب شرایع)، كتاب دیگرى در نزد وى نبوده است».

شهيد اول در اين كتاب در ابتدا احكام هر باب را ذكر نموده و پس از آن مسائلى كه با اين احكام ارتباط داشته و سپس مستحبات و مكروهات را بيان نموده است و آن چنانكه در پايان كتاب آمده است نظريات مشهور از فقها در آن ذكر شده: و لم نذكر فيها سوى المهم و هو المشهور بين الأصحاب.

شروح کتاب لمعه

از زمان نگارش اين كتاب فقهاى بزرگ توجه خاصی به آن داشته اند و بر این کتاب حواشى و شروح متعددى نگاشته شده است . من جمله این شروح می توان به «الروضة البهيّة» شهيد ثانى (م 966 ق)، «شرح لمعه» شيخ على کاشف‎الغطاء (م 1353 ق)، «شرح لمعه» سيد محمدرضا بن محمد بحر العلوم (م 1253 ق) اشاره نمود.

شرح لمعه شهید ثانی از قدیم تاكنون، جزء كتب درسى در حوزه هاى علمیه بوده است.

وضعیت نشرکتاب لمعه

این كتاب با شرح آن به كوشش انتشارات دارالعالم الاسلامى در بیروت چاپ و منتشر شده است.

منابع

پانویس

  1. امل الأمل، ج 2، ص 183.

متن کتاب اللمعة الدمشقية

اللمعة الدمشقية